Prawo jazdy kat. B od 17 lat: czy zmiany wejdą w życie od 2026 roku?

Prawo jazdy od 17 lat: aktualny stan prawny w polsce

Obecnie w Polsce, zgodnie z ustawą o kierujących pojazdami, minimalny wiek do uzyskania prawa jazdy kategorii B wynosi 18 lat. Kandydat może rozpocząć kurs na trzy miesiące przed osiągnięciem pełnoletności, jednak do egzaminu państwowego może przystąpić najwcześniej w dniu swoich osiemnastych urodzin. Dla młodszych entuzjastów motoryzacji dostępne są inne kategorie, takie jak AM (od 14 lat na motorower) czy B1 (od 16 lat na lekki czterokołowiec), jednak nie uprawniają one do prowadzenia standardowego samochodu osobowego. Ten stan prawny ma ulec zmianie, co jest przedmiotem intensywnych prac legislacyjnych.

Zmiany w przepisach od 2026: co nowego?

Najważniejszą nowością, jaką może przynieść rok 2026, jest wprowadzenie możliwości uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami kategorii B przez osoby, które ukończyły 17 lat. Kluczowym założeniem projektu jest system „jazdy z towarzyszeniem”. Oznacza to, że siedemnastolatek, po pomyślnym ukończeniu kursu i zdaniu egzaminu państwowego, będzie mógł prowadzić samochód wyłącznie w obecności doświadczonego opiekuna. Celem tej regulacji, będącej częścią unijnej strategii „Wizja Zero”, jest umożliwienie młodym ludziom zdobywania praktycznych umiejętności w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach, zanim zaczną samodzielnie poruszać się po drogach. Oczekuje się, że prawo jazdy od 17 roku życia 2026 będzie wymagało od państw członkowskich wdrożenia odpowiednich ram prawnych.

Dodatkowe obostrzenia dla młodych kierowców: jakie ograniczenia?

Wprowadzenie możliwości prowadzenia auta przez 17-latków będzie nierozerwalnie związane z szeregiem dodatkowych warunków i ograniczeń. Celem tych regulacji jest zminimalizowanie ryzyka związanego z brakiem doświadczenia i mniejszą dojrzałością emocjonalną młodych uczestników ruchu drogowego. Proponowane obostrzenia dla młodych kierowców mają stworzyć system, w którym nauka odbywa się stopniowo, a pełna samodzielność jest nagrodą za odpowiedzialne zachowanie na drodze.

Kluczowe warunki dla siedemnastolatków za kierownicą

System jazdy z opiekunem będzie obwarowany precyzyjnymi zasadami. Choć ostateczny kształt przepisów jest jeszcze w fazie konsultacji, na podstawie rozwiązań z innych krajów europejskich można spodziewać się następujących ograniczeń:

• Wymagania wobec opiekuna: Opiekunem będzie mogła zostać osoba posiadająca prawo jazdy od co najmniej 5 lat (w niektórych wariantach mówi się nawet o 7-10 latach), w wieku powyżej 24 lub 25 lat, która nie ma na swoim koncie punktów karnych i nie była karana za przestępstwa drogowe.
• Ograniczenia czasowe: Możliwe jest wprowadzenie zakazu prowadzenia pojazdu przez 17-latka w godzinach nocnych (np. od 22:00 do 6:00), kiedy statystycznie dochodzi do największej liczby wypadków z udziałem młodych kierowców.
• Limit pasażerów: Prawdopodobne jest wprowadzenie zakazu przewożenia rówieśników lub ograniczenie liczby pasażerów do jednego (oprócz opiekuna), aby zminimalizować czynniki rozpraszające.
• Oznakowanie pojazdu: Samochód prowadzony przez młodego kierowcę będzie musiał być oznaczony w specjalny sposób, na przykład za pomocą znanego „zielonego listka” lub innej dedykowanej naklejki.

Bezpieczeństwo na drogach: wpływ obniżenia wieku na statystyki

Kwestia bezpieczeństwa jest centralnym punktem dyskusji o obniżeniu wieku dla kierowców. Statystyki policyjne od lat wskazują, że kierowcy w wieku 18-24 lata stanowią grupę najwyższego ryzyka, powodując nieproporcjonalnie dużą liczbę wypadków. Zwolennicy nowych przepisów argumentują, że kontrolowane zdobywanie doświadczenia pod okiem opiekuna przez cały rok może znacząco poprawić te statystyki. Młody kierowca, zanim uzyska pełną samodzielność, będzie miał okazję przejechać tysiące kilometrów w różnych warunkach drogowych, co jest niemożliwe do osiągnięcia podczas standardowego kursu. Praktyka z krajów takich jak Niemcy czy Austria, gdzie podobne rozwiązania funkcjonują od lat, pokazuje, że liczba wypadków z udziałem początkujących kierowców spadła tam o ponad 20%.

Opinie ekspertów i społeczeństwa: argumenty za i przeciw

Projektowane prawo jazdy kat b od 17 lat ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Eksperci ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego podkreślają, że kluczem do sukcesu jest jakość nadzoru sprawowanego przez opiekuna oraz rygorystyczne egzekwowanie przepisów. Społeczeństwo jest podzielone, a debata koncentruje się na kilku kluczowych argumentach. Zrozumienie obu stron jest niezbędne do oceny potencjalnych skutków wprowadzenia tej reformy.

Zwolennicy wskazują na zwiększenie mobilności młodzieży, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach z ograniczonym dostępem do transportu publicznego. Podkreślają edukacyjny wymiar projektu – rok jazdy z rodzicem lub innym doświadczonym kierowcą to bezcenna lekcja praktyczna. Przeciwnicy natomiast podnoszą argument o niedojrzałości emocjonalnej 17-latków, ich skłonności do brawury i przeceniania własnych umiejętności. Istnieją również obawy, czy opiekunowie będą w stanie skutecznie przekazywać dobre wzorce i reagować w kryzysowych sytuacjach. Wprowadzenie prawa jazdy dla siedemnastolatków w Polsce będzie zatem wymagało nie tylko zmiany przepisów, ale także szerokiej kampanii społecznej edukującej zarówno młodych kierowców, jak i ich przyszłych opiekunów.

Często zadawane pytania (FAQ)